Sözlük (Glossar)

narkoz syn. genel anestezi
hastanın tamamen uyuduğu ve refleks aktivitelerin azalmış olduğu anestezi şekli. Genel anestezi sırasında ağrı, ısı ve dokunma hissi kaybolur. Ameliyat sırasında refleks aktiveteleri ortadan kalktığı için hastanın entübe edilerek (soluk borusuna tüp konarak) solunum cihazına bağlanması gerekir.

nekroz
tek tek bazı hücrelerin veya canlı bir organizmadaki bazı dokulara ait hücrelerin, hücre yapısındaki zarara bağlı olarak patolojik parçalanması ve bu hücrelerin hücre fonksiyonlarının ortadan kalkması. Çocuk onkoloji sağaltımından bir örnek: local ışın uygulanmasına (lokal radyoterapi) bağlı hücre ölümü (radyoterapiye bağlı nekroz) veya steroid tedavisine bağlı kemik nekrozu.

Non-Hodgkin Lenfoma
Vücudun lenfatik sisteminin, esas belirtilerinden biri olarak lenf boğumlarında şişkinliklere neden olan, büyük bir kötü huylu hastalık grubuna verilen isimdir. NHL hastalıkları, Hodgkin lenfomunda olduğu gibi, maligne yani kötü huylu lenfomlardır. Çocuk ve genç yaştaki kötü huylu hastalıkların takriben % 7 kadarını oluştururlar.

nöro spesifik enolaz (Abrev.: NSE)
Çeşitli beyin hücreleri ve hormonel aktif doku hücreleri tarafından üretilen bir tümör markeridir.

nöroblastom
sempatik sinir sisteminin habis huylu solid tümörlü bir hastalığıdır; genelde henüz 5 yaşını doldurmamış küçüklerde ve özellikle bebeklerde rastlanır. Çocuklarda ve gençlerde rastlanan kanser hastalıklarının takriben %8 kadarını nöroblastom oluşturmaktadır. Bu bakımdan merkezi sinir sistemi tümörlerinden sonra ikinci sıklıkta rastlanan tümörlü bir hastalıktır.
References: sempatik sinir sistemi - sinir sistemi

nöroektoderm
Sinir dokusunun geliştiği toplam üç embriyonik eşey (germ) tabakasının (ektoderm) dış kısmındaki doku parçası;
Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanından örnekler: Sinir kök hücreleri, örneğin merkezi sinir sistemindeki ilkel nöroektodermal tümörler (medulloblastom gibi) veya Ewing sarkomlarına ait periferik kötü huylu ilkel nöroektodermal tümör (PPNET veya pPNET) gibi kötü huylu tümörlere yol açabilir.
References: merkezi sinir sistemi - kök hücreleri - medulloblastom

nörofibromatozis
İrsi bir hastalıktır. Sinir çatallarında, beyin zarlarında ve sinir sisteminin glia denilen bağ dokusunda tümör oluşturan bir hastalıktır. Nörofibromatozis hastalığı, fakomatozis hastalıklarından biridir. Kliniksel ve moleküler genetik açıdan, iki değişik genetik arıza sebebiyle oluşan iki türü bulunmaktadır: 1. Perifer nörofibromatozis (NF1, Recklinghausen hastalığı diye de bilinir): Belirtileri cilt üzerinde sütlü kahve lekelerine benzeyen lekelenmeler ve çeşitli tümörleri oluşturma yatkınlığıdır (örneğin nörofibromlar, görme siniri gliomu, irishamartom, astrositom ve feokromositom). 2. Merkezi nörofibromatozis (NF2): Karekteristik belirtisi genellikle akustikus denilen işitme sinirinde iki taraflı nörinom oluşmasıdır. Bu hastalık sağırlığa, yüz felcine ve zihinsel arızalara yol açabilir.

nörolojik
Sinir sistemi ve sinir dokusu fonksiyonu ile ilgili.

nöromonitörizasyon
sinirlerin nörofizyolojik aktivitesinin izlenmesi/kontrolü; cerrahi bir işlem sırasında ameliyat nedeniyle risk altında olan sinir yollarını korumak için kullanılır. Nöromonitörizasyon, cerrahın izlenen sinirlerden birinin uyarılıp uyarılmadığını belirlemesini sağlar. Bu tür bir stimülasyon, söz konusu sinir tarafından beslenen kasın kasılmasına yol açar ve bu da önceden kas içine yerleştirilen elektrotlar kullanılarak ölçülebilir. Sinyaller görselleştirilebilir veya sesli olarak görüntülenebilir.

nöroşirürji
ameliyat yani cerrahi anlamına gelen şirürjinin bir çalışma alanıdır; sinir sistemi hastalıklarının diyagnostik ve operatif (cerrahi yoluyla) tedavilerini kapsar
References: sinir sistemi

nötropeni syn. nötrositopeni, granülositopeni
Kandaki (nötrofilik) granülosit sayısının azalması; granülositler bağışıklık sistemi için önemli olduğundan, nötropeni (granülositopenisi) olan hastalarda kolayca enfeksiyon gelişir. Granülositopeninin en ağır şekli agranülositozdur, yani kanda granülositlerin (neredeyse) tamamen olmamasıdır. Granülositopeni, lökopeninin (lökositopeni) en yaygın şeklidir.
Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanından örnekler: Nötropeni, kemoterapinin sıklıkla görülen bir yan etkisidir.
References: granulositler - kemoterapi - bağışıklık sistemi - enfeksiyon - lökopeni

nükleer tıp
radyonüklidlerin teşhis ve tedavi amaçlı kullanımıyla ilgilenen tıp alanı
Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanından örnekler: Nükleer tıp incelemeleri (örn. iskelet sintigrafisi, mIBG sintigrafisi; pozitron emisyon tomografisi) kemik tümörleri ve nöroblastomların tanısında önemli inceleme yöntemleridir.
References: iskelet sintigrafisi - MIBG sintigrafisi - pozitron emisyon tomografisi - nöroblastom